Biblia

Zielony Smok - logo witryny

Kanon Biblii

Ryc. Biblia – okładka (fot. Jacek Piechota)

Chrześcijaństwo jest najważniejszą religią świata. Wyznaje ją 33% ludności świata, czyli ok. 2,3 mld osób.

Biblia = Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu – święta księga chrześcijaństwa- jest najczęściej wydawaną i tłumaczoną książką. Cała Biblia jest dostępna w 513 językach, Nowy Testament w kolejnych 1294 językach, inne części Biblii w następnych 1010 językach. Ukazała się w ponad 4 miliardach egzemplarzy.

Na świecie znamy kilkaset kościołów i związków wyznaniowych i kilka tysięcy sekt chrześcijańskich. Niektórzy uważają, że tak naprawdę te liczby są o wiele większe. Różnice doktrynalne są między nimi bardzo znaczne.

Te wszystkie organizacje religijne opierają się na niemal tym samym kanonie Biblii.

Można więc wnioskować jak bardzo mętnym i pokrętnym dziełem jest Biblia skoro można ją rozumieć na tyle różnych sposobów.

Mnie osobiście interesują moje własne wnioski wypływające z lektury katolickiego kanonu Biblii.

Wszystkie cytaty, o ile nie zaznaczono inaczej, pochodzą z IV wyd. Biblii Tysiąclecia.

Tab. Kanon Biblii w różnych odłamach chrześcijaństwa
Lp. Nazwa Księgi Skrót Judaizm1 Potestantyzm Katolicyzm10 Prawosławie9
Stary Testament
1 Księga Rodzaju Rdz + + + Narodzenie
2 Księga Wyjścia Wj + +

+

 Wyjście
3 Księga Kapłańska Kpł + + + Lewicka
4 Księga Liczb Lb + + + Liczby
5 Księga Powtórzonego Prawa Pwt + + + Powtórzone Prawo
6 Jozuego Joz + + + Jozue
7 Księga Sędziów Sdz + + + Sędziowie
8 Księga Rut Rt + + + Rut
9 1 Księga Samuela 1 Sm + + + Królowań Pierwsza
10 2 Księga Samuela 2 Sm + + Królowań Druga
11 1 Księga Królewska 1 Krl + + + Królowań Trzecia
12 2 Księga Królewska 2 Krl + + Królowań Czwarta
13 1 Księga Kronik 1 Krn + + + Pomijanych Pierwsza
14 2 Księga Kronik 2 Krn + + Pomijanych Druga
  Pierwsza Księga Ezdrasza 1 Ezd       Ezdrasza Pierwsza
15 Księga Ezdrasza11 Ezd + + + Ezdrasza Druga (2 Ezd)
16 Księga Nehemiasza Ne + +
17 Księga Tobiasza (d) Tb     + Tobit
18 Księga Judyty (d) Jdt     + Judyta
19 Księga Estery (d8) Est + + + Estera
20 1 Księga Machabejska (d) 1 Mch     + Machabeuszy Pierwsza
21 2 Księga Machabejska (d) 2 Mch     + Machabeuszy Druga
  3 Księga Machabejska 3 Mch       Machabeuszy Trzecia
  4 Księga Machabejska 4 Mch       Machabeuszy Czwarta
22 Księga Hioba Hi + + + Hiob
23 Księga Psalmów Ps + + + Psalmy7
24 Księga Przysłów Prz + + + Przysłowia
25 Księga Koheleta (Eklezjastesa) Koh + + + Eklezjastes
26 Pieśn nad Pieśniami Pnp + + + Pieśn
27 Księga Mądrości (d) Mdr     + Mądrość Salomona
28 Mądrość Syracha (d) Syr     + Mądrość Syracha
29 Księga Izajasza Iz + + + Izajasz
30 Księga Jeremiasza Jr + + + Jeremiasz
31 Lamentacje Lm + + + Treny
32 Księga Barucha (d) Ba     + Baruch
33 Księga Ezechiela Ez + + + Ezechiel
34 Księga Daniela Dn + + + Daniel
35 Księga Ozeasza Oz + + + Ozeasz
36 Księga Joela Jl + + Joel
37 Księga Amosa Am + + Amos
38 Księga Abdiasza Ab + + Abdiasz
39 Księga Jonasza Jon + + Jonasz
40 Księga Micheasza Mi + + Micheasz
41 Księga Nahuma Na + + Nahum
42 Księga Habakuka Ha + + Habakuk
43 Księga Sofoniasza So + + Sofoniasz
44 Księga Aggeusza Ag + + Aggeusz
45 Księga Zachariasza Za + + Zachariasz
46 Księga Malachiasza Ml + + Malachiasz
  Księga Pieśni Pi     Modlitwa Manassesa6 (ap)
Hymn poranny5 (ap)		 Pieśni4 (a)
  Księga Psalmów Salomona Pss       Psalmy Salomona
  List Jeremiasza (d) Ls     w Ba,6 List Jeremiasza (a)
  Zuzanna (d) Zu     w Dn,13 Zuzanna2 (a)
  Bel i Wąż (d) Bel     w Dn,14 Bel i Wąż3 (a)
Nowy Testament
1 Ewangelia według św. Mateusza Mt   + +  
2 Ewangelia według św. Marka Mk   + +  
3 Ewangelia według św. Łukasza Łk   + +  
4 Ewangelia według św. Jana J   + +  
5 Dzieje Apostolskie Dz   + +  
6 Św. Pawła List do Rzymain Rz   + +  
7 Św. Pawła 1 List do Koryntian 1 Kor   + +  
8 Św. Pawła 2 List do Koryntian 2 Kor   + +  
9 Św. Pawła List do Galatów Ga   + +  
10 Św. Pawła List do Efezjan Ef   + +  
11 Św. Pawła List do Filipian Flp   + +  
12 Św. Pawła List do Kolosan Kol   + +  
13 Św. Pawła 1 List do Tesaloniczan 1 Tes   + +  
14 Św. Pawła 2 List do Tesaloniczan 2 Tes   + +  
15 Św. Pawła 1 List do Tymoteusza 1 Tm   + +  
16 Św. Pawła 2 List do Tymoteusza 2 Tym   + +  
17 Św. Pawła List do Tytusa Tt   + +  
18 Św. Pawła List do Filemona Flm   + +  
19 List do Hebrajczyków Hbr   + +  
20 List św. Jakuba Jk   + +  
21 List 1 św. Piotra 1 P   + +  
22 List 2 św. Piotra 2 P   + +  
23 List 1 św. Jana 1 J   + +  
24 List 2 św. Jana 2 J   + +  
25 List 3 św. Jana 3 J   + +  
26 List św. Judy Jud   + +  
27 Apokalipsa św. Jana Ap   + +  

(a) – oznacza te księgi z Septuaginty, które wchodzą do BT jako część innych ksiąg

(ap) – oznacza apokryf

(d) – oznacza księgę deuterokanoniczną. Deuterokanoniczne są te księgi, które występują w Septuagincie, ale nie występują w tekście hebrajskim, z wyjątkiem następujących: 3 Mch, 4 Mch, 1 Ezd, Pss, Modlitwa Manassesa, Psalm 151. Protokanoniczne są księgi występujące w kanonie hebrajskim i protestanckim.

1Kanon żydowski dzieli się na trzy grupy obejmujące 24 księgi, wymienione w tabeli. Grupy obejmowały:

  • Prawo – 5 pierwszych ksiąg
  • Prorocy: 8 ksiąg: Jozue, Sędziowie, Samuel, Królewskie, Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel, 12 proroków mniejszych
  • Pisma – 11 pozostałych ksiąg

2 Występuje w wersji Teodocjana oznaczanej jako Zu(T) oraz wersji Septuaginty(LXX) oznaczanej jako Zu(LXX)

3 Występuje w wersji Teodocjana oznaczanej jako Bel(T) oraz wersji Septuaginty(LXX) oznaczanej jako Bel(LXX)

4 Zawiera 14 pieśni, z których 12 są pieśniami umieszczonymi w całości w innych księgach ST i NT, a dwie są gdzie indziej nie publikowane (Modlitwa Manassesa i Hymn poranny).

5Znaczna część tego hymnu znajduje się dzisiaj w modlitwach Mszy świętej jako “Chwała na wysokości Bogu”

6O istnieniu takiej modlitwy wspominają 2 Krn 33,12-13.18-19

7Psalm 151 występuje tylko w Septuagincie. Nie występuje w Biblii hebrajskiej.

8Septuaginta zawiera sześć dużych dodatków i kilka małych uzupełnień do Księgi. Tylko te dodatki i uzupełnienia są deuterokanoniczne.

9 W zestawieniu ujęto księgi z Septuaginty.
Prawosławni do kanonu zaliczają księgi kanonu judaistycznego, księgi dwuterokanoniczne oraz 3 Księgę Machabejską i 1 Księgę Ezdrasza oraz modlitwę Manassesa.
W prawosławiu rosyjskim uwzględnia się również 3 Księgę Ezdrasza. Jako dodatek do Biblii drukowana jest 4 Księga Machabejska i Psalm 151.
Nieco inne są kanony: etiopski i syryjski.

10 Poprawny jest jedynie układ (kolejność) ksiąg dla katolicyzmu. W pozostałych odłamach kolejność ksiąg może być odmienna.

11 Księgi Ezdrasza

Septuaginta BT Wulgata prawosławie rosyjskie
1 Ezd – 3 Ezd 2 Ezd
2 Ezd Ezd 1 Ezd 1 Ezd
Ne 2 Ezd (albo Ne) Ne
– – 4 Ezd Rozdz. 1-2 5 Ezd 3 Ezd
Rozdz. 3-14 Apokalipsa Ezdrasza
Rozdz. 15-16 6 Ezd

Czasopismo: Blog Zielonego Smoka

Artykuł: nr 52

Autor: Jacek Piechota