Zielony Smok - logo witryny

Czy Bóg zabraniał malowania?

Wj 20,3-5

3 Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie!
4 Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!
5 Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył […]

Pwt 5,7-9

7 Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie.
8 Nie uczynisz sobie posągu ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko albo na ziemi nisko, lub w wodzie poniżej ziemi.
9 Nie będziesz oddawał im pokłonu ani służył.[…]

Powstaje pytanie – czy Bóg zabraniał uprawiania niektórych dziedzin sztuki, w całości lub w części?

aniołek

Ryc. Aniołek – figurka z moich zbiorów
(fot. Jacek Piechota)

Popatrzmy, najpierw Bóg zabrania tworzenia niektórych wizerunków: ludzi, zwierząt, roślin, ciał niebieskich. Nie zabrania tworzenia wizerunków tego co jest pod ziemią.

Potem zabrania oddawania czci wizerunkom: obrazom i rzeźbom.

W katolickiej interpretacji, biorąc pod uwagę całość powyższych tekstów, uznaje się że chodzi wyłącznie o tworzenie wizerunków bóstw w celach kultowych.

Na przyład, mogę odlać ze złota posążek cielca dlatego, że:

  • posążek jest ładniejszy od zwykłej bryłki czy sztabki
  • posążek jest moim bóstwem, amuletem, czy talizmanem i mogę się pomodlić do swojego złotego cielca
  • posążek jest wizerunkiem konkretnego bóstwa i przypomina mi o jego istnieniu.

Otóż według interpretacji kościelnych to pierwsze ‘wykonanie’ jest dozwolone, pozostałe dwa nie.

Ale jednak kościół katolicki pozwala na tworzenie wizerunków takich jak w trzeciej opcji, o ile dotyczy to wizerunków związanych z Biblią i religią katolicką. Zniszczenie takich wizerunków i przedstawień obraża uczucia religijne i jest karane.

Ja sądzę, że ‘wykonanie’ posążka czy obrazu jest w każdym przypadku niedozwolone.

Gdyby chcieć być ‘ultraortodoksem’ należałoby zastanowić się, czy tworzenie obrazów literackich jest ‘czynieniem obrazu’, czy nie, ale na to pytanie moim zdaniem nie da się odpowiedzieć. Ponieważ Biblia jednak powstała, to chyba pisanie Biblii nie było ‘czynieniem obrazu’.

Z cytowanych słów wynika również, że tworzenie obrazów lub rzeźb rzeczy nie istniejących np. smoków, czy jednorożców – jest całkowicie dozwolone.

Smok Burn (obraz olejny – Sławomir Kolwas)

Koran zabraniał tworzenia wizerunków i rozumiane to było dosłownie. Obrazy zastępowano tworzeniem bardzo pięknych i wymyślnych form kaligraficznych.

Żydzi również uważali za niedozwolone tworzenie wszelkich wizerunków.

Dopiero chrześcijanie zaczęli – na szczęście – rozumieć słowa Pisma w węższym sensie.

Gdyby potraktowano słowa Pisma tak jak one brzmią, nie mielibyśmy rzeźbiarstwa, rysunku, malarstwa, fotografii, kinematografii, telewizji, większości gier komputerowych, znacznej części stron internetowych, etc.

W tablicach Dekalogu umieszczonych w Arce Przymierza był zakaz tworzenia obrazów, ale na Przebłagalni na Arce Przymierza Bóg kazał odlać posągi cherubów. Może to być potwierdzeniem i uzasadnieniem stanowiska katolików.

Czasopismo: Blog Zielonego Smoka

Artykuł: nr 42

Autor: Jacek Piechota