Noe, Arka, Potop
Przodkowie Noego
(rys. Maciej Krzywcki)
- Adam
- Set
- Enosz
- Kenan
- Mahalaleel
- Jered
- Henoch
- Metuszelach (Matuzalem)
- Lamek
Kim był Noe?
Noe żył na terenie Mezopotamii. Był na poły koczownikiem na poły rolnikiem.
Noe był synem Lameka, a ojcem Sema, Chama i Jafeta. Wszyscy dzisiaj żyjący ludzie pochodzą od Noego i jego żony o nieznanym imienia oraz jego synów i ich żon.
Noe był pierwszym winiarzem i wyprodukował pierwsze wino z winorośli. Był też pierwszym człowiekiem, który upił się winem.
Żył 950 lat. Tajemnica jego nieprawdopodobnie długiego życia jest wyjaśniona w innym miejscu.
7 przykazań Noego
Na podstawie Rdz 9,1-7 Żydzi sformułowali tzw. 7 Przykazań Noego:
- Uznawanie zwierzchności
- Zakaz bluźnierstwa
- Zakaz bałwochwalstwa
- Zakaz kazirodztwa
- Zakaz zabijania
- Zakaz rabunku i kradzieży
- Zakaz spożywania mięsa z krwią
Boże postanowienie zagłady
Zapowiedź potopu i budowa Arki
Konstrukcja arki
Arka miała długość trzystu łokci (150 m), szerokość pięćdziesięciu łokci (25 m) i wysokość 30 łokci (15 m), przy założeniu, że łokieć miał 50 cm. Niektóre źródła podają, że biblijny łokieć miał 45 cm.
Arka miała trzy przegrody (czyli cztery pokłady) i nakrycie (zapewne zabezpieczenie przed deszczem oraz system otworów wentylacyjnych). Była zbudowana z żywicznego drewna.
Jej ładowność wynosiła ok. 55 tys. ton
Z arką wiąże się kilka problemów, które o omówione są poniżej:
Wielkość arki
Arka była zbyt mała aby pomieścić ośmioro ludzi, wszystkie znane zwierzęta i pożywienie dla ludzi i zwierząt na rok czasu, aczkolwiek nie wiemy ile naprawdę gatunków zwierząt lądowych istniało wtedy na świecie. Jeżeli tyle co dziś to do zabrania było co najmniej 3.2 mln gatunków zwierząt (razy dwa) + ok. 1.2 mln gatunków owadów (razy dwa) – 0.8 mln gatunków zwierząt morskich. Być może było wtedy mniej gatunków niż dziś, a reszta powstała jednak na drodze ewolucji? To oczywiście tylko retoryczne pytanie. Do tego tematu wrócimy jeszcze w ciągu tej strony. Ta liczba jest oczywiście zaniżona bo nie wiemy ile było gatunków czystych, które zabierano nie parami, ale po 7 okazów.
Wymiary arki
Wymiary arki są nieprawidłowe. Drewno jako materiał konstrukcyjny nie pozwala na tworzenie statków o długości większej niż 70 m [3]. Arka musiała być co najmniej o połowę krótsza niż zakłada Biblia. Istnieje oczywiście możliwość, że drewno pochodziło z drzewa, które występowało jedynie na tamtym terenie, było mocniejsze od innych drzew i zginęło w potopie. Jednak w wykopaliskach nie ma śladu takiego drewna. Niektórzy autorzy twierdzą, że ‘drzewo żywiczne’ jest to efekt procesu laminowania [14], czyli łączenia warstw drewna za pomocą żywic naturalnych. Laminaty są bardziej wytrzymałe od desek czy bel drewna. W dzisiejszych warunkach do wytwarzania jednostek pływających używa się włókna szklanego. Prymitywna produkcja laminatów wymagałaby użycia bardzo precyzyjnych pił, raczej nie do pomyślenia na tamtym etapie rozwoju technicznego. Arka ma prawidłowe proporcje długości do szerokości i wysokości[14]. Istnieje też możliwość, że ówczesny łokieć miał inną długość od dzisiejszego (Rdz 6, 4).
Napęd Arki
Nie wiadomo jaki napęd miała arka. Statki żaglowe mają na ogół skomplikowany system żagli trudny do ogarnięcia przez laika. Ze względu na konstrukcję arki nie był możliwy. Pojedynczy żagiel by nie wystarczył. Napęd wiosłowy nie wchodził w grę. Nawet gdyby wszyscy mieszkańcy arki wiosłowali nie byli by w stanie jej poruszyć. Wioślarze musieliby wiosłować na zmiany, czyli przy wiosłach mogłaby się znajdować co najwyżej 1 para. Statek bez steru i napędu poszedł by na dno przy pierwszej większej fali.
Zasiedlanie arki
Do arki Noe zabrał, żonę, trzech synów z żonami, po siedem par zwierząt czystych i po jednej parze pozostałych zwierząt oraz jedzenie dla ośmiorga ludzi oraz wszystkich zwierząt. Po potopie Noe wraz z rodziną i zwierzętami opuścili arkę.
Jeżeli na arce znalazło się 2.4 mln par zwierząt i 1.2 mln par owadów to pojawia się jeszcze jeden problem. Zwierzęta stworzone w jednym miejscu rozproszyły się po świecie. W jaki sposób 8 mieszkańców arki wytropiło, odłowiło i dostarczyło do arki taką liczbę zwierząt? Takich, które być może przemieściły się na tysiące kilometrów.? Zwierzęta nie bały się wówczas człowieka, a zaczęły się go bać dopiero po potopie (Rdz 9,2). Niektóre gatunki, szczególnie owadów, czy np. gatunki zamieszkujące pod ziemią, mogą być bardzo trudne do znalezienia – do dzisiaj podobno nie znamy wszystkich gatunków nawet większych zwierząt. Tysiące badaczy przez 200 lat nie zdołało jeszcze wytropić i odłowić wszystkich gatunków. Jak zrobili to mieszkańcy arki? Jak rozpoznali gatunki bliźniacze, czy podobne? Jak rozpoznawali np. mszyce, z których dziś trzeba zrobić preparat mikroskopowy? Jak rozpoznawali np. pająki – jeśli większość gatunków rozpoznaje się po budowie (bardzo małych) narządów kopulacyjnych, etc. Wyobrażam sobie statecznego patriarchę, biegającego po polach z siatką na motyle, etc.
Jeżeli na wytropienie i odłowienie oraz rozpoznanie i umieszczenie w arce 2 osobników danego gatunku potrzeba 0.5 godziny o na odłowienie wszystkich gatunków potrzeba 1,8 mln. godzin, czyli 150000 dni, czyli prawie 411 lat przy 12-godzinnym dniu pracy. Rachunek ten jest oczywiście zaniżony. Problemem jest oczywiście czas i problemy transportowe związane ze sprowadzanie gatunków ze znacznych odległości. W tym czasie trwała też budowa arki. Odłowione i zwiezione zwierzęta należało umieścić w klatkach lub ograniczyć im ruch i zapewnić im pożywienie. Niektórym z nich przez 411 lat. Czyli de facto założyć ogród zoologiczny. Są takie zwierzęta, które żyją tylko 1 dzień lub krócej albo zaledwie kilka dni. Jak przetrwały na arce przez rok? Czy Noe założył hodowlę tych gatunków aby zapewnić im przetrwanie? Czy może ówczesne gatunki żyły – tak jak ludzie – dużo dłużej? O ile ludziom Bóg ograniczył długość życia po potopie, to o ograniczeniu długości życia zwierząt nic Biblia nie mówi. Wszystkie zwierzęta weszły do arki jednego dnia., co raczej, przy tej ilości zwierząt nie jest możliwe.
A może Bóg dał wszystkim zwierzętom, które miały znaleźć się w arce polecenie stawienia się w określonym dniu w określonym miejscu? Zupełnie jak w obronie cywilnej: ‘Baczność. Spocznij. Gdzie się wpychasz, karaluchu? Stonoga, wszystkie nogi baczność! Gdzie się pchasz, ośle!?. Ty baranie … Kolejno odlicz. Do arki marsz … – taki piękny obraz, ale niestety Biblia nic o tym nie wspomina. Istnieje jednak znane zjawisko, że zwierzęta wcześniej wyczuwają zagrożenie, że wspólnie razem uciekają przed np. pożarem i wtedy drapieżniki nie atakują, a roślinożercy nie boją się drapieżników. Gdyby Potop był zjawiskiem lokalnym i do skolekcjonowania była tylko lokalna populacja zwierząt i bez uwzględnienia ‘zwierząt dzikich’ – takiego problemu by nie było.
Nie ma możliwości, aby taka liczba zwierząt weszła do arki w ciągu 1 dnia. W jaki sposób zmieściła się żyrafa?
Problem dinozaurów
Dlaczego Noe mimo wyraźnego polecenia Boga nie wziął do arki dinozaurów i innych zwierząt dzisiaj uważanych za wymarłe? Czy są to zwierzęta, których nie zdążono odłowić albo spóźniły się biegnąc na wezwanie do arki?
A może wymarły one przed potopem?
Potop
(rys. Maciej Krzywcki)
Termin stworzenia świata i termin potopu
Badacze żydowscy i chrześcijańscy sprzeczają się co do daty powstania świata i daty potopu. Żydzi przyjmują, że powstanie świata miało w roku 3761 r. p.n.e. (7 października) i od tej daty liczą się daty w kalendarzu żydowskim. Wśród chrześcijan nie ma zgody i najpopularniejsze są dwie daty: 4004 r. p.n.e oraz 4133 r. p.n.e [19] Moim zdaniem był to rok 3796 p.n.e. Obliczenia zostały wykonane następująco:. Według historyków biblijnych [1] wyjście Abrahama do ziemi Kanaan, które było zdarzeniem historycznym, miało miejsce pomiędzy 1800 a 1750 r. p.n.e. Przyjęliśmy datę pośrednią, czyli 1775 r. p.n.e. Zgodnie z Biblią było to wtedy, gdy Abraham miał 75 lat. Następnie wstecznie odliczyliśmy daty podane w Biblii jako daty urodzenia potomków i otrzymaliśmy rok 3796, czyli świat powstał 3796 + 2014 = 5810 lat temu.
| Imię patriarchy | Wiek ur. syna | Rok p.n.e. | Zdarzenie |
|---|---|---|---|
| 3796 | Stworzenie świata | ||
| Adam | 130 | 3666 | |
| Set | 105 | 3561 | |
| Enosz | 90 | 3471 | |
| Kenan | 70 | 3401 | |
| Mahalaleel | 65 | 3336 | |
| Jered | 162 | 3174 | |
| Henoch | 65 | 3109 | |
| Metuszelach | 187 | 2922 | |
| Lamek | 182 | 2740 | |
| Noe | 500 | 2240 | |
| Sem | 100 | 2140 | Potop |
| Arpachszad | 35 | 2105 | |
| Szelach | 30 | 2075 | |
| Eber | 34 | 2041 | |
| Peleg | 30 | 2011 | |
| Reu | 32 | 1979 | |
| Serug | 30 | 1949 | |
| Nachor | 29 | 1920 | |
| Terach | 70 | 1850 | |
| Abraham | 75 | 1775 | Wyjście do ziemi Kanaan |
Historia o potopie
Kiedy Bóg chciał zesłać potop i położyć kres istnieniu niemal wszystkich ludzi polecił Noemu zbudowanie arki. Potop nastąpił, gdy Noe miał 600 lat. Jego synowie (chyba trojaczki) urodzili się, gdy Noe miał 500 lat. W okresie potopu byli już dorośli (byli żonaci). Bóg powiadomił go o swoich zamiarach już po urodzeniu się synów. Czyli na przygotowanie arki i odłów zwierząt Noe miał nie więcej niż 100 lat.
Termin potopu
Jak pokazaliśmy wyżej potop miał miejsce 1656 lat po stworzeniu Adama w roku 2140 p.n.e.
Chronologia potopu
Żydowski rok jest kalendarzem księżycowo – słonecznym. Składa się z 12 miesięcy w roku zwykłym i 13 miesięcy w roku przestępnym.
Rok zwykły liczy 353 – 355 dni, a rok przestępny 383 – 385 dni.
Miesiące roku są następujące:
- Awiw=Nisan – 30 dni
- Ziw=Ijar – 29 dni
- Siwan – 30 dni
- Tamuz – 29 dni
- Aw – 30 dni
- Elul – 29 dni
- Etanim = Tiszri – 30 dni
- Bul=Marcheszwan – 29 lub 30 dni
- Kislew – 29 lub 30 dni
- Tewet – 29 dni
- Szewat – 30 dni
- Adar I – 29 dni w zwykłym roku lub 30 dni w roku przestępnym
- Adar II = We-Adar – 29 dni (występuje tylko w roku przestępnym)
Zmienna długość niektórych miesięcy i konieczność wprowadzenia roku przestępnego wynikała z konieczności synchronizacji faz Księżyca w kalendarzu lunarnym ze świętami, które są ustalane w zależności od pór roku i faz prac rolniczych obliczanych według kalendarza solarnego. Szczegóły wyliczeń są dostępne w [18]. Programiści języka Java mogą korzystać z bibliotek (icu) o otwartym kodzie źródłowym zawierających kalendarz hebrajski.
Lata przestępne występują w 3, 6, 8, 11, 14, 17 i 19 roku cyklu Metona [3].
Chronologię potopu przedstawia tabela:
| Data | Zdarzenie | Dzień potopu |
|---|---|---|
| 10 Ijar | Noe wchodzi do arki. 7 dni nic się nie dzieje. | |
| 17 Ijar | Wody potopu spadają na ziemię. Deszcz pada przez 40 dni . | 1 |
| 27 Siwan | Deszcz przestaje padać | 40 |
| 17 Tiszri | Arka osiada na górach Ararat | 148 |
| 1 Tewet | Ukazują się (inne?) szczyty (innych?) gór | 220 |
| 12 Szewat | Noe po 40 dniach wypuszcza kruka | 260 |
| 19 Szewat | Noe po 7 dniach wypuszcza gołębicę | 267 |
| 26 Shewat | Noe po 7 dniach wypuszcza gołębicę, która wraca z gałązką oliwną |
274 |
| 3 Adar I | Noe po 7 dniach wypuszcza gołębicę, która już nie wraca | 281 |
| 1 Nisan | Wody wyschły. Noe zdejmuje dach arki | 308 |
| 27 Ijar | Noe wychodzi z Arki | 365 |
* Pogrubioną czcionką zapisano daty podane w Biblii
(rys. Maciej Krzywcki)
W tekście Księgi Rodzaju podano, że woda najpierw podnosiła się przez 150 dni, a potem przez 150 dni opadała. Do 150 dni dodano również pierwsze 7 dni bezczynności, czyli woda podnosiła się do naszego 143 dnia, czyli 12 Tiszri. Zaczęła opadać 144 dnia, czyli 13 Tiszri, a skończyła opadać 293 dnia, czyli był to 15 Adar I.
Przy obliczeniach założono, że rok nie był przestępny, a miesiące Marszewan i Kislew liczyły po 29 dni.
Zasięg potopu
Zwierzęta i rośliny – migrowały zapewne szybko i w tym czasie mogły rozprzestrzenić się spokojnie po całej ziemi. Nie musiały wędrować z kontynentu na kontynent poprzez morze, bo kontynent był tylko jeden. Ludzie przenosili się z miejsca na miejsce dużo wolniej. Świadczy o tym na przykład czas wędrówki Izraelitów przez pustynię w czasie wyjścia z Egiptu. Ludzie hodowali już wtedy bydło. Ze stadami nie mogli poruszać się zbyt szybko. Historia Mojżesza i Abrahama świadczy o tym, że ludzie trzymali się na ogół razem i rozstawali raczej rzadko. Takim odejściem było odejście Kaina, a zatem prawdopodobnie i jego potomków. Istniało co najmniej jedno miasto, którego założycielem był Kain. Prawdopodobne jest, że ludzkość przedpotopowa, a było to zaledwie 8 pokoleń przed Noem, nie przekroczyła granic Mezopotamii. Śmiem przypuszczać, że obszar ten był jeszcze mniejszy. Jeżeli każdy z synów Seta i każdy z ich potomków miał po 6 dzieci, a każdy z synów Kaina i każdy z ich potomków po troje (bo Bóg im nie błogosławił) to populacja ludzi mogła liczyć maksymalnie 67 potomków Seta + 37 potomków Kaina, czyli łącznie około 282 tys. ludzi, a właściwie trochę mniej, bo uwzględniliśmy osoby urodzone, a nie uwzględniliśmy tych którzy zmarli – gdyż ludzie, mimo iż byli długowieczni to jednak umierali.
Można więc założyć, że Bóg mówiąc: ‘Postanowiłem położyć kres istnieniu wszystkich ludzi…’ (Rdz 6, 13) oraz ‘… aby zniszczyć wszelką istotę pod niebem, w której jest tchnienie życia; wszystko co istnieje na ziemi wyginie.’ (Rdz 6, 17) miał na myśli cały znany Noemu świat obejmujący wszystkich żyjących wtedy ludzi, a nie cały świat w ogóle. Ludzie byli wtedy prości, niepiśmienni, nie mający pojęcia o geografii, czy wymiarach świata. Opanowali zaledwie parę rzemiosł jak budownictwo, czy kowalstwo. Znali muzykę. I to prawdopodobnie wszystko. Zapewne Bóg nie miał powodu tłumaczyć im jak wielki jest świat, zwłaszcza, że ten świat czekał wkrótce wielki podział i wędrówka lądów (Rdz 10: 25 [12]) . Wiedzę o wielkości i kształcie lądów i samej ziemi ludzie zdobyli o wiele wieków później.
Bóg, aby zniszczyć wszystkich ludzi nie musiał niszczyć całego świata, wszystkich zwierząt i roślin. Być może zesłał potop na Mezopotamię i okolice, aby wygubić wszystkich ludzi, a wszystkie pozostałe regiony wraz z roślinnością i zwierzętami pozostały nietknięte. To stamtąd gołębica przyniosła Noemu w dziobie gałązkę oliwną. A Noe do arki musiał zabrać tylko bydło i przedstawicieli wolno migrujących bądź synantropijnych (towarzyszących człowiekowi) gatunków. Arka była wystarczająco duża na zabranie całej lokalnej fauny i pożywienia dla ludzi i zwierząt na rok.
W większości opracowań, w których mówi się o żywności, zapomina się o morzu jako źródle doskonałego pożywienia, czy uzupełnieniu pożywienia. Z pewnością istniały też splątane, pływające kawałki roślin, na których mogły znajdować się nasiona i hibernować różne gatunki owadów [10] i w ten sposób przetrwać. Jest to sprzeczne z Biblią gdyż zgodnie z nią wszystkie zwierzęta parami wchodziły do arki [17]. W podobny sposób mogły też przetrwać bakterie i niektóre inne mikroorganizmy, chyba że ich w ogóle nie było. Wówczas pojawi się jednak problem – skąd one wzięły się później, czyli czy Bóg dokonywał nieopisanych w Genezis aktów kreacji. Dodatkowym argumentem przemawiającym za hipotezą lokalnego potopu jest fakt, że hebrajskie słowo tłumaczone jako ‘ziemia’, oznacza nie tylko planetę, ale także ‘kraj’, ‘kraina’ [5]; podobnie jak w języku polskim. Hipoteza o lokalnym potopie nie wyjaśniłaby faktu obecności morskich stworzeń w dzisiejszych skałach, na wszystkich obecnych kontynentach. Jeśli potop był lokalny to dzisiejsze skamieniałości byłyby ograniczone do terenu Mezopotamii i okolic. Chyba, że rozdzielaniu ziemi towarzyszyły również ruchy wypiętrzające dno morza. Jeżeli jednak potop nie był zdarzeniem lokalnym, lecz objął cały świat, a Bożym celem było zniszczenie wszelkich żyjących stworzeń (Rdz 6:17; 7, 4), z wyjątkiem tych zabranych do arki, wówczas pojawia się kilka problemów. Różni autorzy przeprowadzali wyliczenia liczby gatunków, które były na arce, wyliczenia potrzebnej przestrzeni życiowej, wykonywali opisy sposobów konserwowania żywności, wymagania sanitarne i problem odchodów, możliwość hibernacji, problem głodnych mięsożerców [10], które są bez sensu, jeśli hipoteza o lokalnym potopie jest prawdziwa. Nabierają jednak sensu, jeśli traktujemy słowa pisma dosłownie.
Pochodzenie wód potopu
Ciekawe jest skąd pochodziły wody potopu? Pamiętamy, że drugiego dnia aktu stworzenia Bóg ‘oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem’. W historii o potopie jest powiedziane, że ‘trysnęły z hukiem wszystkie źródła Wielkiej Otchłani i otworzyły się upusty nieba’. Można spodziewać się, że wody ponad sklepieniem były z góry przeznaczone na ten cel i zostały wykorzystane w czasie potopu.
Czas podnoszenia się i opadania oraz poziom wody
W historii o potopie podane jest, że woda podnosiła się przez 150 dni (Rdz 7, 24) i opadała przez 150 dni (Rdz 8, 3). Arka osiadła na górach Ararat ok. 150 dnia. Powinno to być w czasie gdy woda już znacznie opadła. Z historii wynika, że poziom wody wynosił 15 łokci ponad szczyty najwyższych gór czyli musiał wynosić 8849 m (wys. Mount Everestu) + 7.5 metra (15 łokci), czyli 8856,5 m. Najwyższa z gór Ararat ma 5237 m., czyli że by szczyt się pokazał woda musiała opaść o 8856,5 m – 5237 m = 3619, 5 m, czyli o ok. 41%. Zakładając, że podnoszenie i obniżanie się poziomu wody trwało łącznie 300 dni to arka powinna osiąść na górach Ararat dopiero 150 + 40%*150, czyli ok. 210 dnia.
Jeżeli woda podnosiła się przez 40 dni to przybierała w tempie 2.5 mm na sekundę, 15 cm na minutę, 9 m na godzinę, 221 m dziennie.
Jeżeli woda podnosiła się przez 150 dni to przybierała w tempie 0,7 mm na sekundę, 4,1 cm na minutę, 2.5 m na godzinę, 59 m dziennie.
Z tą drugą szybkością woda opadała po zakończeniu opadów.
Jeżeli deszcz padał przez 40 dni, a poziom wody podnosił się przez 150 dni to powstaje problem: skąd się brała woda przez 110 dni, jeśli nie pochodziła z opadów?
Następny problemem jest: gdzie podziała się woda z potopu? Nie mogła wyparować, nie mogła nigdzie spłynąć. A więc?
Objętość wody
Jak powiedziano wyżej maksymalny poziom wody wynosił 8856,5 m.
Jaką objętość mogły mieć wody potopu? Wyliczenie jest proste, ale z pewnymi niewiadomymi. Promień Ziemi wynosi średnio 6371001 m [3]. Promień Ziemi po zalaniu przez wodę wynosił 8856,5 m. Wynik jest różnicą pomiędzy średnią objętością Ziemi, a objętością Ziemi powiększoną o 8856,5 m i wynosi ok. 4.5*1018m3 wody. Jest to olbrzymia ilość, którą trudno sobie wyobrazić.
Skład chemiczny wody
Powstaje pytanie czy wody potopu były słodkie czy słone? Jeśli były to wody ‘ponad sklepieniem’ oddzielone od innych wód drugiego dnia, to można spodziewać się, że wody te były słone.
Jeśli potop miał charakter ogólnoświatowy to wody morza i potopu wymieszały się. Słona woda spowodowała zniszczenie większości roślin i nasion roślin oraz innych części dzięki którym może się rozmnażać roślina, które w słodkiej wodzie mogły by przetrwać. Przetrwały zapewne te najlepiej ‘oskorupione’ oraz nasiona palm, o których wiemy, że mogą przepłynąć tysiące kilometrów wraz z prądami morskimi i zachować zdolność do kiełkowania. Reszta z pewnością zginęła.
Słone wody potopu oznaczają też śmierć wszystkich zwierząt słodkowodnych i przetrwanie zwierząt morskich.
Jeżeli rośliny słodkowodne i lądowe zginęły w potopie to skąd wzięły się później na ziemi? Nic nie wiadomo, aby Noe zabierał sadzonki do arki, szczególnie, e wymagałyby raczej nie ziemi, a akwarium.
Problem wody pitnej
Woda morska nie nadaje się do picia i nie bardzo nadaje się do mycia, ale z pewnością była doskonała do zmywania odchodów z pokładów arki.
Wody potopu były zanieczyszczony ciałami zmarłych ludzi i zwierząt oraz gnijącymi szczątkami roślin…
Jeśli wody potopu były słone to skąd mieszkańcy arki mieli wodę do picia dla siebie i zwierząt?
Gdyby nawet woda była słodka i nadawała się do picia to nadal pozostaje problem czerpania wody na potrzeby ludzi i zwierząt, magazynowania tej wody i roznoszenia tej wody zwierzętom.
Pomp wtedy nie znano, a wiadrami niewiele można zaczerpnąć.
Przez rok można się nie myć. W średniowieczu w Europie nie byłoby to niczym dziwnym.
Dla ludzi być może Noe zabrał wino w bukłakach. A co z wodą dla zwierząt? Czy piły wino razem z ludźmi?
Wyobrażam sobie zbiorowe, wspólne chlanie ludzi i zwierząt. To by dopiero była impreza … Gorzej gdyby zachciało się im tańczyć …
Problem paszy i pożywienia
Zwierzęta roślinożerne nie zawsze mogą żywić się suchą paszą. Niejednokrotnie, np. misie koala, wymagają dużej ilości świeżej paszy. Mszyce i wiele innych owadów również wymagają żywych roślin.
Trzeba też uwzględnić specyficzność pokarmową. Niektóre zwierzęta roślinożerne, np. mszyce wymagają konkretnego gatunku roślin. Misie koala żywią się wyłącznie liśćmi eukaliptusa. Skąd Noe miałby brać przez rok świeże liście eukaliptusa?
Jeśli oblicza się masę niezbędnego pokarmu należy również uwzględnić fakt, że po potopie świat był zdewastowany. Odrastanie roślin musiało trać co najmniej ½ roku i na ten czas ludzie i zwierzęta powinni mieć zapewniony pokarm.
Problem pokarmowy mógł być częściowo rozwiązany przez odławianie ryb i zwierząt morskich, które są doskonałym pokarmem oraz przez spożywanie zwierząt, które urodziły się w czasie podróży. Pożywieniem były też jaja składane przez ptactwo domowe i mleko od zwierząt dojnych.
Ośmioro ludzi nie było w stanie roznieść takiej ilości paszy i nakarmić wszystkich głodnych zwierząt.
Ograniczenie wolności
Wszystkie zwierzęta mają zdolność ruchu. Krowę można uwiązać. Ale jak utrzymać na arce wszystkie małe zwierzęta i przede wszystkim zwierzęta posiadające zdolność latania? Czy dla wszystkich tych zwierząt zbudowano klatki, terraria, etc.? Jednym słowem jak ograniczono poruszanie się zwierząt?
Problem odchodów
Arka miała otwory wentylacyjne, ale nie miała otworów do odprowadzania gnojówki czy usuwania odchodów zwierząt. W jaki sposób usuwano odchody zwierząt? W jaki sposób zapewniono ściółkę i zmianę ściółki? Zapasy ściółki na okres podróży nie zmieściłyby się na arce. Gdyby nawet były otwory do usuwania odchodów, ludzie bez wody bieżącej nie byliby w stanie utrzymać chociaż elementarnej czystości.
Problem chorób (wirusy, bakterie, pasożyty, priony)
Jeśli stworzone były jedynie rośliny zielone, a nie było mikroorganizmów i grzybów, to rozwiązany jest problem nosicielstwa chorób przez mieszkańców arki. Mieszkańcy arki mieli znacznie mniej problemów zdrowotnych i kłopotów z konserwacją żywności, kłopotów epidemiologicznych związanych z rozkładającymi się zwłokami zwierząt, etc. Pojawia się jednak inny problem – skąd wzięły się później choroby i mikroorganizmy je powodujące. Być może w owym czasie nie były jeszcze chorobotwórcze, a chorobotwórczość ‘została włączona’ dopiero później. Biblia nie wyjaśnia tego problemu. A może Bóg, nie tłumacząc się z tego ludziom, kreował pewne rzeczy później? Czy może Szatan miał moc tworzenia? Czy może któryś z mieszkańców arki miał coś w rodzaju puszki Pandory? Brzmi pięknie, ale to nie ta religia …
Jeżeli wirusy, bakterie, pasożyty i priony istniały to każdy mieszkańców arki musiał być nosicielem kilkunastu – kilkudziesięciu chorób. To samo dotyczy wielu zwierząt.
Brak zielonych roślin i świeżego pokarmu musiał spowodować brak witaminy C. Czy wszyscy mieszkańcy arki byli chorzy na szkorbut?
Problem drapieżników
Drugim problemem jest fakt, że wśród stworzonych zwierząt nie było drapieżników (Rdz 1,30). To by wyjaśniło problem głodnych mięsożerców na arce. Pojawia się problem – skąd zatem później wzięły się drapieżniki? Być może można ten fakt wyjaśnić z punktu widzenia genetyki. Doskonały Projektant mógł na pewien czas wyłączyć geny warunkujące mięsożerność lub wszystkożerność, a potem znów uczynnić geny warunkujące drapieżnictwo. Ówczesne lwy i tygrysy, etc. mogły żywić się trawą, chociaż ich przewód pokarmowy nie jest dostosowany do tego typu pożywienia. Jeśli nie było bakterii to i wszystkie roślinożerce miały kłopoty pokarmowe, gdyż do trawienia celulozy zawartej w roślinach potrzebne są bakterie.
Jeśli przeanalizujemy pewne cytaty (Rdz 1,24;6,7.20;7,8.14) to okaże się, że Biblia podaje, że stworzone zostały ‘dzikie zwierzęta’, które potem nie zostały wymienione ani na liście zwierząt do zagłady, ani na liście zwierząt przeznaczonych do umieszczenia na arce, ani wśród tych które znalazły się na arce, mimo że pozostałe grupy stworzeń zostały wymienione. Jeśli zwierzęta dzikie zostały stworzone, a nie znalazły się na arce to powinny zginąć w potopie, ale nie zginęły (Rdz 7,23) To zmniejsza drastycznie liczbę gatunków, które znalazły się na arce. Skąd zatem wzięły się dzisiaj? Ewentualnie jak przetrwały potop, jeśli potop objął cały świat? Czy to może tylko niedokładność przekazu biblijnego? Ale mieliśmy go przecież traktować dosłownie.
Miejsce przybicia do brzegu
Po potopie arka osiadła na jednej z gór w Górach Ararat (dzisiejsza Armenia). Jak do tej pory nie udało się zidentyfikować góry, na której arka osiadła [5].
Poszukiwania trwają [11, 15]. Niektórzy autorzy [16] podają inne miejsca.
Wątpliwe jest, czy arka mogła się zachować. W świecie po potopie, pozbawionym drzew i dobrego, nie zgniłego drewna, drewno z arki mogło posłużyć np. do budowy domów, schronienia lub na opał. Jeśli nie zostało zużyte to być może z powodu zbyt dużych trudności ze znoszeniem drewna z góry. Jeśli Arka lądowała wysoko nad poziomem morza, to Noe i jego rodzina mogli mieć wiele kłopotów związanych ze sprowadzaniem zwierząt w dół.
Roślinożerce musiały być wypuszczone przed drapieżcami.
Po potopie
Po potopie, a być może wskutek potopu, nastąpiło rozerwanie i rozpłynięcie się kontynentów, aż stopniowo znalazły się w takim położeniu jak dzisiaj. Niektórzy uczeni jeszcze w czasach Darwina twierdzili, że odsunięcie się Europy od Ameryki było spowodowane biblijnym potopem. Proces ten nie mógł zajść zbyt szybko gdyż zwierzęta z arki musiały mieć czas na rozmnożenie się i migrację do swoich dzisiejszych miejsc pobytu.
Legendy o potopie
Więcej o potopie znajdziesz tutaj
Legendy o wielkim prehistorycznym potopie są znane u wielu narodów, w Mezopotamii [2], Grecji, Chinach, Australii [4] i innych. Jeśli uwzględniać określone szczegóły to najbliższy przekazowi biblijnemu jest babiloński Epos o Gilgameszu. Znane są różne wersje tej opowieści. Jedna z nich była też znana w Palestynie 1400 lat przed Chrystusem [5, 6]. Jeśli poklasyfikujemy przekazy o potopie, uzyskamy następujący obraz:
| Lud | Przyczyna potopu |
|---|---|
| Sumerowie Akadowie |
wezbranie wód wskutek wielkiej ulewy |
| Hebrajczycy | otwarcie upustów niebiańskich i zalanie ziemi przez wody kosmicznego oceanu połączone z deszczem |
| Fryzowie | trzęsienie ziemi i wdarcie się morza w ląd |
| Finowie Celtowie |
wielki przypływ morza (tsunami?) |
| Chińczycy | zwalenie podpór podtrzymujących niebo przez smoka |
| Atapaskowie | stopnienie śniegu i lodu |
| Majowie | upadek ciała kosmicznego do morza |
| Majowie Quiché | trzęsienie ziemi i fala typu tsunami |
| Jaganowie z Ziemi Ognistej | upadek księżyca do morza |
| Grecy | mit, którego bohaterami byli Deukalion i Pyrra przekaz Platona o katastrofie Atlantydy |
| Persowie Hindusi plemiona Indian (Czinukowie, Czejenowie, Siuksowie, Nawahowie, Czibczowie, Arawakowie, Aztekowie, Inkowie) mieszkańcy Wysp Cooka, Tahiti, Hawajów, Wysp Towarzystwa i Mikronezji i według niektórych źródeł [13] również 189 innych kultur na całym świecie. |
Przyczynami opowieści o potopie (oprócz Bożego sprawstwa) mogły być:
- olbrzymie lokalne powodzie, których ślady odkryto w kilku miastach Mezopotamii [7].
- katastrofa naturalna, którą było przelanie się wód między Morzem Śródziemnym, a Morzem Czarnym przez nowo powstałą cieśninę Bosfor ok. 7500 – 5500 p.n.e. [8]
- wybuch wulkanu i katastrofa wyspy Thery na Morzu Egejskim w XVI w p.n.e [7]
- katastrofa Atlantydy
- pamięć o czasach stosunkowo szybkiego topnienia lodowców pod koniec plejstocenu (IX-VIII tysiąclecie p.n.e) [7]
- powstawanie fal tsunami na skutek ruchów tektonicznych skorupy ziemskiej (trzęsienia ziemi) [7]
- uderzenia wielkich ciał kosmicznych [7]
Katastrofa opisana w pkt. 2 powyższego zestawienia wg Ryana i Pitmana przebiegała następująco [8]: Morze Czarne było wówczas jeziorem. Poziom Morza Śródziemnego podnosił się stale wskutek dopływu wody pochodzącej z topnienia lodowców i przewyższał poziom Morza Czarnego o 150 m. 7500 p.n.e. wody przerwały zaporę (może powodem był wstrząs sejsmiczny) i przez dzisiejszy Bosfor zaczęła przelewać się woda. Oblicza się, że strumień wody był 200 razy potężniejszy od wodospadu Niagara. Woda płynęła przez kilkadziesiąt lat, jej poziom podnosił się o 15 cm dziennie, a linia brzegowa przesuwała się o 1.5 km na dobę. Aktualnie prowadzone są badania archeologiczne [10], które wskazują na możliwość istnienia osadnictwa i rolnictwa na dnie obecnego Morza Czarnego. Zdaniem autorów to właśnie pamięć o tej katastrofie przetrwała w postaci babilońskiego Eposu o Gilgameszu [9].
Przypuszczalne rozwiązanie
Przyjęliśmy, że Biblia mówi prawdę. Jednocześnie widzimy, że większość podanych tutaj argumentów za i przeciw wyklucza możliwość, żeby historia o potopie była prawdziwa, a potop przebiegał tak jak to opowiedziano w Biblii. Coś w tej całej historii jest nie tak. Prawdopodobne rozwiązanie wygląda następująco.
Po wyrzuceniu ludzi z raju Bóg przeniósł ich na niezbyt dużą wyspę na Morzu Czarnym. W ten sposób mógł ich w łatwy sposób obserwować, a ludzie nie rozłazili się mu po świecie.
W momencie kiedy Bóg doszedł do wniosku, że zniszczy ziemie (czyli kraj, krainę) miał na myśli zniszczenie całego świata Noego, czyli całej wyspy (w tym wszystkich ludzi), a nie całego świata w ogóle. Zapewne Bóg nie miał powodu tłumaczyć ludziom jak wielki jest świat, zwłaszcza, że ten świat czekała wkrótce wielki podział i wędrówka lądów (Biblia Wujka: <Rdz 10,25[12])
Na wyspie istniała niewielka lokalna populacja endemicznych zwierząt, które nie występowały gdzie indziej. Noe nie zabrał na arkę wszystkich zwierząt świata, a jedynie wszystkie gatunki (lub tylko endemiczne gatunki) zwierząt występujące na wyspie, których Pan Bogu nie chciało się ponownie stwarzać. Tak czy tak – było ich na pewno zaledwie kilkanaście dużych, kilkanaście średnich i kilkaset małych. Większych drapieżników mogło w ogóle nie być.
Zebranie tych zwierząt, zapewnienie im miejsca, pożywienia, etc. nie przedstawiało większych problemów bo arka była i tak zbyt duża jak na ich potrzeby, a i czasu było dużo. Zwierzęta potrzebowały pokarmu, który był obecny na tym terenie. Nie trzeba było ściągać eukaliptusa z dalekich stron. Dla niektórych Noe mógł zabrać sadzonki roślin i uprawiać rośliny w inspektach, czy doniczkach.
Zaszły wówczas trzy zdarzenia:
- Zaczął padać gwałtowny deszcz
- Jakiś kataklizm geologiczny spowodował zapadanie się wyspy w głąb morza. Woda zaczęła się podnosić. Ponieważ nie widziano brzegów nie było możliwości stwierdzenia czy to wody przybywa, czy to wyspa się zapada, czy może jedno i drugie. Woda w końcu przykryła najwyższe miejsce na wyspie.
- Powstała fala tsunami, która przeniosła arkę daleko w głąb lądu, aż arka osiadła na górach Ararat albo jakiś proces geologiczny spowodował równoczesne podnoszenie się wód morza i zalanie kilkuset kilometrów lądu, dzięki czemu arka mogła przedostać się w głąb lądu. Zwróćmy uwagę na fakt, że Biblia nie mówi jak wysoko na górach Ararat osiadła arka.
Ponieważ w miejscu gdzie lądowała arka było zagłębienie pomiędzy górami, woda nie mogła spłynąć, lecz musiała zostać wchłonięta przez glebę i odparować, dlatego obniżanie się poziomu wody trwało tak długo.
Jeśli ta historia jest prawdziwa to ślady potopu występowały by w wąskim pasie od brzegów Morza Czarnego do gór Ararat i nieco poza te góry. Potop objął cały świat Noego i jeszcze trochę. Arki raczej należałoby poszukiwać gdzieś nisko na zboczach gór Ararat od strony gór Kaukaz.
Jak widzimy w tej wersji dokładnie wszystkie problemy znikają, a przebieg zdarzeń opisany w Biblii okazuje się jak najbardziej możliwy.
Bóg, za dobre sprawowanie, zafundował Noemu i rodzinie roczną, luksusową wycieczkę statkiem …
Archeologiczne dowody potopu
Nie istnieją przekonywujące dowody archeologiczne potwierdzające istnienie biblijnego potopu [4]. W miastach sumeryjskich istnieją warstwy mułu, ale powstały w różnych okresach. Badania w Jerychu, zamieszkałym nieprzerwanie od ok. 7000 roku p.n.e nie potwierdzają istnienia potopu. Również poszukiwania w obecnych górach Ararat nie potwierdzają potopu.
Piśmiennictwo
[1] (Zbiorowe). 1989. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu
w przekładzie z języków oryginalnych. Wydawnictwo Pallottinum.
Poznań-Warszawa, 1439 pp. (Biblia Tysiąclecia, wyd. IV z okazji IV
Pielgrzymki Ojca Świętego do Ojczyzny).
[2] Lambert D., Redfern M., 2005. Wszechświat. SAMP Edukacja i
Informacja, Warszawa, 224 pp.
[3] Black J., Greek A. 2006. Słownik mitologii Mezopotamii.
Wydawnictwo „Książnica”, Katowice, 252 pp.
[4] Walton J. H. i in., 2005. Komentarz historyczno –
kulturowy do Biblii Hebrajskiej. Oficyna Wydawnicza Vocatio,
Warszawa, 956 p.
[5] Metzger B. M., Coogan M. D. (red). 1999. Słownik wiedzy
biblijnej. Prymasowska Seria Biblijna. Oficyna Wydawnicza „Vacatio”,
Warszawa, 945 pp.
[6] Spignesi S. 2005, Księgi tajemnic. Najdziwniejsze zagadki
świata. Księga 2. Wydawnictwo Amber, Warszawa, 197 pp.
[7] Gadacki T., Milerski B. (red). 2003. Religia. Encyklopedia
PWN. t. 1-10. PWN, Warszawa.
[8] (Zbiorowe). Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, t 1-30,
PWN, Warszawa.
[9] Rutkowski M. 2001. Czy Noe pływał po Morzu Czarnym? Wiedza
i Życie. nr 2:10.
[10] http://creationism.org.pl. Strona Polskiego Towarzystwa
Kreacjonistycznego.
[11] Ballad R. D. 2001. Potop. National Geographic Polska,
5(20): 52-69.
[12] Chrostowski W (red.). 1998. Biblia w przekładzie księdza
Jakuba Wujka z 1599 r., Oficyna Wydawnicza “Vocatio”, Warszawa, 2426
pp.
[13] Szweykowska A., Szweykowski J., 2005. Botanika, t. 2.
Systematyka. PWN, Warszawa, 637 pp.
[14] Sell ier C. E., Balsiger D. W. 1996. W poszukiwaniu
zaginionej arki. Archeologiczne odkrycie tysiąclecia! Wydawnictwo al
fine, Warszawa, 319 pp.
[15] Szamot M. 2003. Genezis. Czy ktoś w to jeszcze wierzy?
Wydawnictwo WAM, Kraków, 159 pp.
[16] Deribéré M i P. [?]. Światowa historia potopu. Seria:
Zagadki Wszechświata. Wydawnictwo Tomaco, Warszawa, 319 pp.
[17] Tollmann E. i A. 1999. A jednak był potop. Od mitu do
historycznej prawdy. Prószyński i S-ka, Warszawa, 327 pp.
[18] Dershowitz N., Reingold E. M., 2008. Calendrical
Calculations. Cambridge University Press, Cambridge, 476 pp.
[19] http://pl.wikipedia.org/wiki/Kosmogonia
Czasopismo: Blog Zielonego Smoka
Artykuł: nr 108
Autor: Jacek Piechota