Ksenofobia
Definicja
Słownikowa definicja ksenofobii to ‘niechęć lub wrogość w stosunku do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny’ (Wielki Słownik Wyrazów Obcych PWN).
Wielki Słownik Jezyka Polskiego PWN definiuje ksenofobię jako ‘niechęć lub wrogość wobec osób należących do innych narodowości i kultur oraz wobec wszystkiego, co jest z takimi osobami związane’.
Słownik Psychologii Wydawnictwa Naukowego SCHOLAR – nie zawiera definicji ksenofobii.
Artykuł w Wikipedii, który również niewiele wyjaśnia.
Trzy podręczniki psychologiczne i jeden powszechnie znany podręcznik psychiatrii dla studentów medycyny – nawet nie wspominają tego słowa.
W źródłach internetowych można spotkać informacje, że ksenofobia jest zaburzeniem nerwicowym – trudnym do leczenia.
W niektórych źródłach obcojęzycznych ksenofobię określa się jako ‘patologiczny strach …’.
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć na temat aktualnych poglądów na ksenofobię warto przeczytać:
Warto też poszperać po Internecie, bo ciągle pojawiają się nowe artykuły na ten temat.
Czym jest i skąd się wzięła ksenofobia?
To co poniżej napisałem jest moim zdaniem odrębnym na temat ksenofobii.
Ksenofobia jest podstawowym zjawiskiem biologicznym. Dzięki niej zachodzą ewolucja i specjacja (powstawanie nowych gatunków). Gdyby nie ksenofobia – nie byłoby nas wcale albo nie bylibyśmy tacy jacy jesteśmy. Bez niej nie byłoby postępu, gdyż dobór naturalny nie mógłby działać.
Powstaje pytanie dlaczego ksenofobia jest tak ważna dla rozwoju?
Odpowiedź kryje się w genetyce populacyjnej i zjawisku migracji. Załóżmy, że mamy populację lokalną. Osobniki mogą migrować z populacji i do populacji. Każdy nowy osobnik, tzw. obcy jest nosicielem obcych genów. Jeżeli dopływ nowych genów jest niewielki, to działanie migracji jest korzystne. U myszy obserwowano zjawisko poronień i zachodzenia w ciążę z obcym samcem – o ile zbytnio nie odbiegał od normy. Jeżeli dopływ genów przekracza pewien procent, zaczyna się działanie szkodliwe. Pula genetyczna populacji zaczyna się przekształcać i po pewnym czasie przestaje przypominać pulę wyjściową. Populacja już nie jest tą samą populacją.
Zmiany genów są dla populacji kosztowne – oznaczają zwiększenie różnorodności ponad normę. Kosztem różnorodności jest osłabienie specjalizacji i przystosowań do życia w danym środowisku co osłabia konkurencyjność, rozród, etc.
Należy dodać, że równowaga biologiczna w populacji jest zawsze balansem między różnorodnością, a specjalizacją. Specjalizacja ułatwia przetrwanie tu i teraz, a różnorodność to zasób na wypadek zmiany warunków środowiska. Zbytnia specjalizacja zabija, gdy zmienią się warunki. Zbytnia różnorodność – zabija od razu. Ta równowaga zarówno w wymiarze lokalnym jak i globalnym – jest zasadnicza.
Dlatego zmiana systemu genetycznego nie może być zbyt szybka.
Zmiany genów nie muszą się odbywać akurat przez migrację. Mogą to być choroby genetyczne związane z rozwojem osobniczym. Zmiana genotypu na ogół odbija się w fenotypie. Osobnik kaleki, inny, przestaje się mieścić w populacyjnej normie. Każdy osobnik odbiegający od normy staje się wrogiem. ‘Biały wróbel’ musi być zadziobany, wypędzony albo zjedzony przez drapieżniki. To zabezpiecza populację przed jego rozmnożeniem się i wprowadzeniem niekorzystnych genów do puli genetycznej, czyli przed szybką degeneracją.
Innym powodem ksenofobii jest konkurencja z obcymi o zasoby środowiska, które zawsze są ograniczone.
Żyjemy w świecie ‘walki o byt’. Konieczne jest odróżnianie wrogów od sojuszników. Dzięki ksenofobii natychmiast odróżniamy wrogów od przyjaciół. Gorzej jest z odróżnianiem fałszywych przyjaciół.
Parę uwag na temat ksenofobii
U ludzi w przypadku dużej migracji naród może przestać być ‘tym’ narodem. Migranci, nawet jeśli bezpośrednio – np. u ludzi ze względu na religię (to też ksenofobia) nie znajdują partnerów – często gwałcą i jednak wpływają na zmiany w puli genetycznej.
Prawa biblijne mówiące o miłości bliźniego – nie dotyczą obcych (cudzoziemców), innowierców i najeźdźców.
Prawa biblijne mówiące o miłości nieprzyjaciół – nie dotyczą obcych (cudzoziemców), innowierców i najeźdźców.
Polskie prawo nie zabrania ksenofobii, ale zabrania zachowań ksenofobicznych. Ksenofobia nie jest zjawiskiem patologicznym, chyba że zachowania ksenofobiczne przekraczają społecznie dopuszczalne normy.
Wszystkie cywilizacje ziemskie upadły poprzez pokojowy lub mniej pokojowy napływ obcych.
Każdy z nas jest ksenofobem – w mniejszym lub większym stopniu. Ludzka cywilizacja, ludzkie prawa – są bardzo młode. Zmiany zachowań ewolucyjnych są bardzo powolne, a często niemożliwe do zrealizowania.
Ksenofobia była, jest i będzie. Jest obroną naszej narodowej czy ludzkiej odrębności.
Moim zdaniem nie można dopuszczać do zachowań ksenofobicznych, ale należy ograniczyć migrację do absolutnego minimum, aby nie stwarzać okazji do takich zachowań.
Na zakończenie przypomnę znaną biblijną historię o wieży Babel. Pan Bóg rozdzielił ludzi. Każdy naród miał mieć swoje miejsce na ziemi, swój jezyk, swoją kulturę i religię, swoje choroby i … swoją pulę genetyczną. Ksenofobia miała być ogranicznikiem migracji. Gdy zmieszamy się, zgromadzimy się w jednym miejscu, zaczniemy mówić jednym językiem, gdy przestanie działać ksenofobia – przestaniemy ewoluować i to będzie oznaczać nasz koniec. Czy Pan Bóg zechce nas uratować po raz drugi?
Przykłady ksenofobii
Przykłady ksenofobii znajdziesz w oddzielnym wpisie.