Arcykapłan czy arcykapłani?
W czterech Ewangeliach słowo arcykapłani występuje w 59 miejscach, za każdym razem w liczbie mnogiej.
Wiadomo jednak, że arcykapłan był zawsze tylko jeden. Skąd więc Ewangeliści wzięli arcykapłanów?
Większość komentatorów uważa to za merytoryczny błąd osób, które pisały teksty, ale nie miały pojęcia o religii żydowskiej.
Przed Herodem Wielkim arcykapłan był wybierany i panował aż do śmierci. Od czasów Heroda Wielkiego arcykapłani byli wyznaczani przez władcę herodiańskiego, a poźniej przez prokuratora rzymskiego.
Przyjrzyjmy się liście arcykapłanów urzędujących w czasach Jezusa:
| Powołujący | Arcykapłan | Okres urzędowania |
|---|---|---|
| Król Herod Wielki I | Szymon, syn Boetosa | 23 – 5 p.n.e. |
| Matiasz, syn Teofila | 5 p.n.e | |
| Józef, syn Ellemosa | 5 – 4 p.n.e | |
| Joazar, syn Boetosa | 4 p.n.e | |
| Herod Archelaos – etnarcha (Judei, Samarii i Idumei) |
Eleazar, syn Boetosa | 4 – 3 p.n.e. |
| Jozue, syn See | 3 p.n.e. – 6 n.e. | |
| Joazar, syn Boetusa | 6 n.e. | |
| Annasz, syn Setiego | 6 – 15 n.e. | |
| Waleriusz Gratus (prokurator Judei) | Izmael, syn Fiabiego | 15 – 16 n.e. |
| Eleazar, syn Annasza | 16 – 17 n.e. | |
| Szymon, syn Kamitha | 17 – 18 n.e. | |
| Józef Kajfasz | 18 – 36 n.e. |
(rys. Maciej Krzywcki)
Dodajmy, że arcykapłani pochodzili zaledwie z 4 rodów kapłańskich: z domu Fabiego, z domu Boetosa, z domu Annasza, z domu Kamitha.
Nie trzeba dodawać, że za 'wyborami’ stały olbrzymie pieniądze dla wybierających no i oczywiście 'wybieranych’.
Z tabeli wynika, że w krótkim okresie czasu od 5 r. p.n.e do 33 r. n.e urzędowało 12 arcykapłanów. Większość z nich prawdopodobnie żyła w czasie, gdy przebiegały zdarzenia opisane w Ewangeliach.
Odwołany arcykapłan, zapewne nadal był nazywany arcykapłanem, jeśli kiedyś pełnił tę funkcję. Tak jest np. z aktualnym i poprzednim Ojcem Świętym
Można się spodziewać, że gdy chodziło o naprawdę ważne sprawy urzędujący arcykapłan i arcykapłani złożeni z urzędu brali udział w obradach, jako ludzie niezwykle doświadczeni.
Sądzę więc, że przyczyną używania zawsze liczby mnogiej była rzeczywista obecność tych arcykapłanów w czasie narad.
Czasopismo: Blog Zielonego Smoka
Artykuł: nr 37
Autor: Jacek Piechota