Zielony Smok - logo witryny

Czy istnieją bogowie?

Główne świątynie (miejsca kultu) bogów pogańskich
Ryc. Główne świątynie (miejsca kultu) bogów pogańskich (rys. Jacek Piechota)

Czy istnieją bogowie?

Elohim znaczyło Bóg Potężny, ale jednocześnie było formą liczby mnogiej i oznaczało 'bogowie’.

W Rdz 1,26-27 Bóg mówi o sobie w liczbie mnogiej: 'stwórzmy’, 'podobnego Nam’, etc.

Właśnie w tym miejscu użyte jest forma Elohim.

Wśród komentatorów powszechne jest zdanie, że Bóg używa formy mnogiej pluralis maiestatis, tak jak używali jej później królowie: „My, Jan Kazimierz, etc”. Jednak ta forma powstała dziesiątki wieków później. W starożytnym Izraelu ani nigdzie indziej nie była znana.

Przyczyna musiała być inna. Prawdopodobnie Izraelici adaptowali teksty poświęcone zupełnie innym bogom, ze szczególnym uwzględnieniem boga Ela. Ponieważ Elohim vel Bóg potężny vel bogowiebrzmiało dobrze – więc pozostawiano je i w ten sposób stało się jednym z imion Jahwe, a czyny innych bogów stały się czynami Jahwe.

Elohim występuje w Rdz 1,1.26-27;3,5;31,13; Pwt 5.9;6,4; Ps 5,7;86,15;100,3. Tutaj Jahwe popełniał plagiat wcielając się w innych bogów.

Biblia nigdzie nie negowała istnienia innych bogów. Biblia zabraniała oddawania im czci i uprawiania ich kultu, a więc modlenia się do nich i tworzenia ich posągów lub innych odwzorowań. Zabraniała również wymawiania ich imienia (Wj 23,13). „Nie będziesz miał bogów cudzych, etc.” – widzimy, że sam Bóg potwierdza istnienie bogów. Skoro nie można wymieniać ich z imienia to jak Biblia o nich mówi? Oczywiście Elohim

Bałwochwalstwo było karane śmiercią.

Politeizm był pierwszy. Był szeroko rozpowszechniony na terenie Izraela i terenach sąsiednich i trzymał się mocno. Jahwe walczył z bogami. Jego wyznawcy zwalczali wyznawców innych bogów.

Jahwe sprytnie przejmował miejsca kultu, teksty poświęcone bogom, ich przydomki, legendy, mity i wyznawców.

Kult innych bogów odradzał się i ponownie zanikał, aż Jahwe ostatecznie zwyciężył, a pamięć o starych bogach zaniknęła.

Jeśli porównamy walkę Jahwe z bogami do walki wielkiej korporacji ze skłóconymi małymi firmami, to zrozumiemy dlaczego bogowie przegrali.

Jednym z powodów, dla których bogowie trzymali się tak długo była prostytucja sakralna uprawiana w świątyniach, co Izraelici (jak łatwo się domyśleć) uwielbiali.

Nie będziemy pisali tu o walce Jahwe i etapach tej walki.

Kim byli Elohim?

Bogowie pogańscy różnych narodów znani w Izraelu

Bożek Znany i czczony w Główne świątynie Znaczenie Cytaty
Baal Syria
Fenicja
g. Safon, Ugarit
Sydon
bóg burzy 1 Krl 16,31; 18,18-46
Baal-Szamin, Baal-Szamaim Syria Chamat pan nieba  
Baalat Gebal Fenicja Byblos pani Byblos i Reszep  
Baal Melkart Fenicja Tyr patron miasta  
Baal Alijan Kanaan bóg źródeł, pory deszczowej, potoków i rzek okresowych    
Baal Berit Kanaan Sychem patron miasta  
Baal Peor Kanaan Bet Peor patron miasta  
Baal Zebul Kanaan Ekron patron miasta  
Reszep Fenicja
Kanaan
Byblos
Arsuf
   
Asztoret, Asztarte Kanaan
Asyria
Fenicja

Arbailu, Niniwa
Sydon
bogini-matka, bogini miłości i płodności Sdz 2,13; 10,6; 1 Sm 12,10; 1 Krl 11,5
Kemosz Moab Kir-Chareszet narodowy bóg wojny Lb 21,29; Sdz 11,24; 1 Krl 11,7.33; Jr 48,7
Moloch, Malkam, Milkom Ammon Rabbat-Ammon narodowe bóstwo So 1,5; Jr 49,1; 1 Krl 11,5.7.33
Kos, Kaus Edom   narodowy bóg Edomitów  
Dagon

Filistea

Gaza, Aszkelon narodowy bóg zboża Sdz 16,23; 1 Sm 5,2-7
Królowa Niebios (Atargatis?) Kanaan   bogini wojny, miłości i płodności Jr 7,18;44,17-25
El Kanaan, Syria   naczelny bóg
Anat Kanaan, Syria   bogini wojny  
Dagan (Dagon) Mezopotamia
Syria
Mari
Ugarit, Ebla
bóg miasta, znany jako "król kraju"
bóg
pogody
 
Mitra Persja   naczelny bóg panteonu, bóg słońca  
Aszszur Asyria Aszszur, Arbailu narodowy bóg Asyryjczyków  
Zababa Babilonia Kisz bóg wojny  
Ningirsu, Ninurta Babilonia Lagasz bór rolnictwa i wojny  
Baba Babilonia Lagasz małżonka Ningirsu  
Mot Kanaan, Syria   bóg śmierci, pustki  
Adad, Hadad Syria Aleppo syryjski bóg burzy  
Hadad-Rimmon Syria Damaszek bóg pogody, gromowładca  
Atargatis Syria
Kanaan
Damaszek
Aszkelon
małżonka Hadada-Rimmona  
Teszub Anatolia   hetycki bóg burzy  
Hannahanna Anatolia   hetycka bogini-matka  
Arianna Anatolia   hetycka bogini słońca  
Anu, An Sumer Erek naczelne bóstwo panteonu, bóg nieba  
Enlil Mezopotamia, Babilonia Nippur bóg burzy, bóg przeznaczenia  
Ninlil Mezopotamia, Babilonia Nippur małżonka Enlila  
Ea,Enki Sumer Eridu bóg słodkiej wody i wód podziemnych, bóg mądrości  
Damkina, Damgalnuna Sumer Eridu małżonka Enki  
Jam Syria Arwad bóg morza  
Sin, Nanna Sumer
Mezopotamia
Ur
Charan
bóg księżyca  
Ningal, Ninkal Mozopotamia, Sumer, Kanaan Ur małżonka Sina. Nikkal było wersją kananejską, Ningal
mezopotamską
 
Isztar, Inanna Sumer, Babilonia Erek bogini miłości zmysłowej i płodności, córka Anu – czasem
uważana za jego małżonkę. Była żoną Zababy.
 
Ninhursaga Babilonia Adab wielka, pradawna bogini-matka  
Tiamat Mezopotamia   bogini morza  
Marduk, Merodak Babilonia Babilon młody bóg burzy, najważniejszy bóg panteonu, bóg stwórca Jr 50,2
Nergal Babilonia Kuta bóg świata podziemnego  
Sarpanitu Babilonia Babilon małżonka Marduka  
Bel Babilonia   inne imię Marduka Iz 46,1; Jr 50,2;51,44
Nebo, Nabu Mezopotamia, Sumer
Asyria
Borsippa
Durszarrukin
bóg burzy, bóg sztuki pisarskiej i mądrości Ez 8,14
Ozyrys Egipt   naczelny bóg panteonu, bóg śmierci  
Izis Egipt   bogini życia  
Horus Egipt   bóg słońca  
Hathor Egipt   bogini matka  
Re, Ra, Amon Ra Egipt   bóg słońca  
Set Egipt   bóg zła, bóg burzy  
Ptah Egipt   bóg stwórca, bóg sztuki  
Utu, Szamasz Sumer
Babilonia
Syria
Larsa
Sippar
Katna
bóg słońca  
Szenirda-Aja Sumer
Babilonia
Larsa
Sippar
małżonka Utu  

Czasopismo: Blog Zielonego Smoka

Artykuł: nr 149

Autor: Jacek Piechota